Stress? Helemaal niet erg. Sterker, we hebben het nodig. Positieve stress of ‘gezonde spanning’ helpt ons ons te concentreren, in een flow te komen, te presteren. Maar zodra we overzicht en controle verliezen, wordt het zorgelijk. Caroline Slikker van Adaptics legt uit hoe dat komt én wat we aan negatieve stress kunnen doen.
“Elk mens heeft een aantal basisbehoeften,” vertelt Caroline. “Drie daarvan zijn psychologisch. Autonomie, het gevoel van vrijheid, is de eerste. De andere twee zijn binding met anderen en competentie – ergens goed in zijn en daarom gerespecteerd worden. Lichamelijke basisbehoeften zijn bijvoorbeeld bewegen, natuurbeleving – jazeker, planten geven bepaalde stoffen af die we nodig hebben -, slaap en voeding. We moeten ervoor zorgen dat we die behoeften bevredigen. Niet per se in dezelfde mate, de ene kan de andere compenseren. Zit het totaal boven een bepaalde streep, dan zijn we goed aan het leven. Maar onder de streep wordt het overleven. Dat is minder prettig.”
Van overleven terug naar leven
In de workshop Stressmanagement die Caroline in het kader van Sterk aan het stuur verzorgt, beantwoorden de deelnemers eerst een serie vragen. Niet alleen om te achterhalen hoeveel stress ze ervaren maar ook welke onbevredigde basisbehoeften daaraan ten grondslag liggen. Dan kun je óf met juist die basisbehoeften aan de slag gaan of met een of meer van de andere om die ene te compenseren. Caroline: “Stel je voelt te weinig binding. Je bent eenzaam. Dan kun je leren hoe je een betere connectie kunt maken met de mensen die je al kent. Of met nieuwe mensen. Maar je kunt ook bepaalde competenties verder verbeteren en daarom door collega’s gewaardeerd worden. Een vitaliteitscoach kan je helpen van overleven terug naar leven te bewegen. Of om meer uit je leven te halen.” Maar je kunt ook veel zelf doen. Stel eens een lijst op van dingen waarover je het gevoel van controle verloren bent. Daar tegenover zet je dan waar je wél heel goed in bent. Een voorbeeld: je bent bang om mensen teleur te stellen. Tegelijkertijd ben je sociaal sterk. Vraag dan gewoon aan de ander wat die precies van je verwacht. Dan blijkt het misschien best mee te vallen met die teleurstellingen. En ben je al die tijd bang geweest voor niets. Daarnaast kun je natuurlijk ook leren incasseren. Of om hulp te vragen. Of leren omgaan met lastige consequenties.
Ademhalingsoefeningen
En werken aan je lichamelijke basisbehoeften? Ademhalen! Caroline doet een oefening voor: “Als mensen stress ervaren, gaan ze vaak ‘hoger’ ademhalen. Terwijl een buikademhaling juist rust geeft. De meesten weten het wel maar krijgen het niet goed voor elkaar. Ga dan eens rechtop zitten, laat je schouders zakken en je armen naar beneden hangen. Druk vervolgens met strak gestrekte armen hard met je handen tegen de binnenkant van je dijen. Je borstkas zit dan vastgeklemd.” Knappe jongen die daar nog een hoge ademhaling weet uit te persen. Ook door flink te bewegen, krijg je meer controle. Wandelen is altijd goed. Maar ook een rechte houding helpt. Ga rechtop zitten of staan. Je kunt echt nog rechter hoor! Druk maar eens je kin naar achter. Dan lijnen je ruggenwervels vanzelf uit. En herhaal dit vijf keer. “Nog eentje speciaal voor chauffeurs”, zegt Caroline tot slot: “Ga onzichtbare appels plukken. Grijp ze een voor een uit de lucht. Dat geeft rust in je rug. Heel belangrijk als je een groot deel van de werkdag zit.”
Alles is gratis
Adaptics verzorgt de workshop Stressmanagement op verschillende locaties in Nederland. Incompany kan ook. Nu de workshop even niet gegeven kan worden is er individuele coaching. Een traject van maximaal tien sessies duurt ongeveer een half jaar. En ook hier geldt natuurlijk weer: alles is gratis!
Terug naar overzicht